Büyük kızım 4 yaşını bitirip, 5’ine bastı geçenlerde. Nasıl heyecanlıyız evde, sürekli “5 yaş hey, 5 yas hey” şarkıları söyledik uzun zaman.. Yaşgününe 90 gün kala başlamıştı bile geri sayış. Çünkü kızımın gittiği sınıfta diğer arkadaşları ondan büyük, durum böyle olunca da herkesin doğumgünü oldu, benimki ne zaman soruları birikiyor tabii 🙂
Sonunda bir kere okulda kutladık, bir kere yakın arkadaş grubuyla, sonra iki kere de aile içinde.. Böyle kutlama seremonileri çocuklar için iyi oluyor aslında, küçük küçük de olsa “artık ben büyüyorum” hissinin oturmasını sağlıyor bence..
Herşy iyi hoşken bu büyüme sürecinde, okulunda uyku rutini değişikliği oldu ve öğlen uykusunu kaldırdılar. Doğrusu bundan en çok etkilenen ev halkı olarak biz olduk tabii. Özellikle akşamları, uykulu olmanın ama uyumak istememenin verdiği rüzgarlar esti evde, sonrasında da sabahları, düzenin değişmesinden kaynaklı huy değişiklikleriyle karşılastık.
Önceleri önemsemesek de her akşam yemek yeme alışkanlığı, her sabah okul için hazırlanma alışkanlığı değişti kızımın.. Hatta normalde kızmayacağı şeylere bile bazen tepki verir oldu. Uyku rutini değişimi öncesinde “anne sen çoook tatlısın” diyerek gönlümü alıp, sonra istediklerini tatlı dille söyleyen kızım gitti yerine olmadık yerde ağlamaya başlayan kızım geldi.. Özellikle de nedense sabah rutininde çok zorlanmaya başladık. Kahvaltısını etmesi, kıyafetini giymesi, saçını taraması yavaşlaştı..
Biz de sonunda dün eşimle konuştuk ne yapabiliriz diye ve bir ödül mekanızması inşaa ettik kendimizce. Şöyle anlatayım:
Sabahları yapması gereken 8 aktivite (yüz yıkama, kahvaltı etme,vb) için kartları olacaktı kızımın. Bu kartlar arka yüzleri dönük şekilde bir tabloda asılı olacaklar. Her aktiviteyi yaptıkça o kartın ön yüzünü çevirecek. Böylece bütün aktiviteler yapılınca bütün kartların ön yüzü dönmüş olacak.
Bu aktivitenin kelebeğim için asıl heyecanlı yanı şimdi başlıyor. Bütün aktiviteleri yaptığı noktada Ödül Tablosu’ndaki 6 aktiviteden 2 tane seçme hakkı kazanıyor. Bu tabloda da saklambaç, lego, hamur, iPad, vb aktiviteler var.
İşin özü: Sabah rutinini görsel olarak kendi kontrolüne bırakmak ve bu sorumluluğu yerine getirdiğinde de akşam oynayacağı aktiviteyi seçme imkanı vermek.. Aslında bütün kontrol çocuğumun elinde, belki de en zor ama en öğretici yanı da bu..
Tabloların detaylarına gelince..
Sabah Rutini Tablosu
Bir tabloya sabahları yapması gereken 8 aktiviteyi gösteren resimler hazırladım. Bunlar neler derseniz hepimizin bildiği şeyler aslında:
- Elini, yüzünü yıkamak
- Kahvaltı etmek
- Dişini fırçalamak
- Üstünü giyinmek
- Saçlarını taramak
- Kardeşiyle uyumlu oynamak
- Ayakkabısını giyinmek
- Babayla okul yolunu tutmak
Üşenmedim, internetten tek tek ilgili resimler buldum, sonra çizgi karakterlerin üzerine Büyük Kelebeğimin resmini montajladım, bu kartları yazıcıdan çıkarttım, bir de lamine ettim. Bu ‘sabah rutini’ kartları için de bir tablo hazırladım yine bilgisayarda ve tabii tablonun üzerinde de kızımın resimleri oldu.
Kartların her birinin altına ve tabloda asılacakları yerlere cırt cırtlar koydum. Hatta kartların ön yüzüne de resmi engellemeyecek şekilde yarım cırt cırtlar koydum. Böylece sabah kalktığında bütün kartlar o yarım cırt cırtları kullanarak tabloya ters halde koyulmuş oluyor.
Ödül Tablosu
Bu tablo için de kurdele kenarlı bir tablo hazırladım ve üzerine gelecek kartlara kızımın yapmak isteyeceği 6 aktivitenin resimlerini koydum: Hamur, Boyama, Lego, Jimnastik, Saklambaç ve iPad. Bütün bu aktiviteler için yine google’dan resimler bulup, yine o resimlerin üzerine kızımın fotoğraflarını montajladım ki kendini yapılanın içinde hissetsin. Kartlar yine cırt cırtlar tabloya tutunuyor. Dolayısıyla sabah rutinini gereğiyle yerine getiren kelebek eline aldığı 6 karttan ikisini tabloya cırt cırtlarla tutturuyor.
İlk Sonuçlar
Dün akşam uğraştığım bu tabloları bu sabah kızımın üzerinde denedim. Sabah rutininde yapması gereken bütün sorumlulukları eksiksiz ve bilinçli olarak yerine getirdi. Kardeşine kızabileceği durumlarda kontrollü davrandı ve hatta bana “anneciğim, kardeşimle iyi geçiniyorum, galiba o kartı döndürebilirim, değil mi?” dedi. Kurmaya çalıştığımız ‘oyunu’ çok çabuk anladı ve yanıt verdi doğrusu.
Veee bu akşam için kendine saklambaç ve iPad ödüllerini seçti evden çıkmadan 🙂
Laf aramızda, aslında bu teknik endüstri mühendislerinin süreçlerdeki sıra ve insan hatalarını azaltmak için kullandığı bir teknik. Hatta çalıştığım bir firmada, bütün yöneticiler performans yönetimini takip etsin diye bile kullandık. Kim derdi ki, gün gelecek kızımın üzerinde deneyeceğim 🙂
Genelleme yapmak için çok erken henüz ama iyi sonuçlar vereceğini ve eğitimin içerisine oyun formatı da girdiği için keyifle yapılacağını düşündüğüm için sizlerle de paylaşmak istedim..
Kocaman sevgiler,
HerZamanAnne